Một số vấn đề chung về giai đoạn chính thức triển khai cơ chế CBAM của EU (Phần II)
Thứ Ba, 01/10/2024
Nghĩa vụ của các nhà nhập khẩu hàng hóa CBAM trong giai đoạn chính thức
Theo Điều 4 của Quy định CBAM, trong giai đoạn chính thức, chỉ những người khai CBAM được ủy quyền mới được phép nhập khẩu hàng hóa vào Liên minh châu Âu. Theo Điều 5 của Quy định CBAM, người khai CBAM được ủy quyền là:
(i) Người đại diện hải quan gián tiếp nếu nhà nhập khẩu không có trụ sở tại một quốc gia thành viên;
(ii) Nhà nhập khẩu hoặc người đại diện hải quan gián tiếp (tùy theo thỏa thuận) nếu nhà nhập khẩu có trụ sở tại một quốc gia thành viên.
Do đó, nếu nhà nhập khẩu không có trụ sở tại một quốc gia thành viên và người đại diện hải quan gián tiếp không có tư cách là người khai CBAM được ủy quyền, hàng hóa CBAM liên quan sẽ không thể nhập khẩu vào Liên minh châu Âu.
Trong giai đoạn chính thức, người khai CBAM được ủy quyền sẽ có nghĩa vụ mua và nộp chứng chỉ CBAM tương ứng với tổng lượng khí thải tích hợp trong các hàng hóa CBAM nhập khẩu, và phải nộp báo cáo CBAM hàng năm. Trong giai đoạn này, nếu nhà nhập khẩu EU không phải là người khai CBAM được ủy quyền, việc nhập khẩu hàng hóa CBAM sẽ bị cấm. Điều 25 của Quy định CBAM quy định: "cơ quan hải quan sẽ không cho phép nhập khẩu hàng hóa bởi bất kỳ người nào khác ngoài người khai CBAM được ủy quyền".
Cách thức để trở thành người khai CBAM được ủy quyền
Cơ quan có thẩm quyền quốc gia (NCA) tại quốc gia thành viên nơi người nộp đơn đăng ký sẽ cấp quyền khi người nộp đơn đáp ứng các tiêu chí sau:
(i) Không vi phạm nghiêm trọng hoặc vi phạm nhiều lần các quy định về hải quan, thuế, lạm dụng thị trường hoặc Quy định CBAM;
(ii) Chứng minh được năng lực tài chính và hoạt động;
(iii) Có trụ sở tại quốc gia thành viên nơi nộp đơn;
(iv) Đã được cấp mã số EORI.
Trước khi cấp ủy quyền, một quá trình tham vấn sẽ được thực hiện trong một khoảng thời gian không quá 15 ngày làm việc. Trong giai đoạn chuyển tiếp, Ủy ban châu Âu sẽ ban hành các quy định bổ sung với chi tiết về thủ tục cấp ủy quyền (xem Điều 17(10) của Quy định CBAM). Khi được cấp ủy quyền, người nộp đơn đăng ký sẽ trở thành người khai CBAM được ủy quyền.
Vai trò của Ủy ban châu Âu
Giống như trong giai đoạn chuyển tiếp, Ủy ban châu Âu sẽ tiếp tục quản lý Hệ thống đăng ký CBAM, xem xét các báo cáo CBAM do những người khai báo nộp và thông báo các vấn đề tiềm ẩn cho các cơ quan có thẩm quyền của quốc gia, cũng như giám sát việc thực hiện CBAM và các rủi ro lách luật.
Ngoài ra, Ủy ban sẽ quản lý nền tảng trung tâm để bán chứng chỉ CBAM cho các nhà nhập khẩu. Các nhà kinh doanh có thể mua và nộp lại các chứng chỉ CBAM mà họ đã mua trên nền tảng này.
Khả năng mở rộng phạm vi áp dụng của CBAM
Đến cuối giai đoạn chuyển tiếp của CBAM (cuối năm 2025), Ủy ban châu Âu sẽ tiến hành xem xét toàn diện việc thực hiện CBAM. Căn cứ dữ liệu thu thập được trong giai đoạn này, Ủy ban châu Âu sẽ cân nhắc khả năng mở rộng CBAM sang các hàng hóa và lĩnh vực khác có nguy cơ rò rỉ carbon thuộc phạm vi của EU ETS (tham khảo Điều 30(2) của Quy định CBAM). Để mở rộng phạm vi CBAM, Ủy ban châu Âu cần đưa ra đề xuất lập pháp, sửa đổi Quy định CBAM để Nghị viện châu Âu và Hội đồng thông qua.
Với vai trò của mình, CBAM có thể được xem là một công cụ nhằm giảm lượng khí thải carbon trong nội khối Liên minh châu Âu. Vai trò giám sát của Ủy ban châu Âu sẽ giúp đảm bảo tính minh bạch, đồng thời mở ra triển vọng mở rộng CBAM sang nhiều lĩnh vực khác./.
Nguồn: Vụ Chính sách thương mại đa biên, Bộ Công Thương
