Đi vào thực thi trong bối cảnh khó khăn do đại dịch Covid-19, UKVFTA vẫn là động lực lớn thúc đẩy trao đổi thương mại hàng hóa hai chiều giữa Việt Nam và UK đạt mức tăng trưởng cao. Kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và UK trong năm đầu tiên thực thi Hiệp định (năm 2021) đạt 6,6 tỷ USD, tăng 17,2% so với năm 2020. Riêng 8 tháng đầu năm 2024, tổng kim ngạch XNK Việt Nam – UK đạt 5,6 tỉ USD, tăng 20.6% so với cùng kỳ năm 2023 (4,6 tỉ USD). Trong đó, xuất khẩu đạt 5,1 tỉ USD, tăng 23.5% so với 2023 (4,1 tỉ USD); nhập khẩu đạt 521 triệu USD giảm 2% so với 2023 (531 triệu USD). Tuy nhiên, dư địa xuất khẩu vào thị trường UK được đánh giá còn rất lớn khi hàng hóa Việt Nam mới chỉ chiếm phần nhỏ trong khi nhu cầu nhập khẩu mỗi năm của thị trường này lên tới hơn 600 tỷ USD.
Để tiếp cận, khai thác thị trường UK, doanh nghiệp cần đáp ứng các quy định, điều kiện, yêu cầu về tiêu chuẩn chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm... Bên cạnh đó, quy trình thủ tục của UK hiện giờ không còn cùng một quy trình với EU mà có sự khác biệt mới buộc doanh nghiệp phải làm quen. Sau năm 2021 khi UK rời khỏi EU, UK đã ban hành những quy định mới liên quan đến tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, những biện pháp bắt buộc áp dụng và thủ tục đánh giá sự phù hợp, những quy định liên quan đến thử nghiệm, chứng nhận đối với sản phẩm, hàng hóa nói chung, trong đó có hàng hóa nhập khẩu vào thị trường này. Các quy định của UK về kiểm dịch đối với hàng nhập khẩu có nguồn gốc thực vật được phân chia thành 6 nhóm mặt hàng và thực hiện 5 mức kiểm soát kiểm dịch thực vật. Cần lưu ý rằng UK là một trong những nước đi đầu nỗ lực về môi trường và giảm phát thải, gắn với phát triển bền vững. Để có thể tiếp tục duy trì và tăng trưởng xuất khẩu sang thị trường UK, doanh nghiệp cần chủ động tìm hiểu thông tin, có cách thức tiếp cận đối tác, khách hàng và các hoạt động xúc tiến thương mại phù hợp. Doanh nghiệp cần nghiên cứu, tìm hiểu các tiêu chuẩn, quy định kỹ thuật của UK để đáp ứng, tránh bị động trong giao thương. Nhưng chỉ cần chú ý để thực hiện đúng, không nên quá e ngại, lo lắng.
Theo Ông Nguyễn Cảnh Cường, Tham tán Công sứ, Thương vụ Việt Nam tại Anh, do cơ cấu sản xuất của nền kinh tế Anh, Chính phủ Anh sẽ không có thêm những chính sách hay quy định gây cản trở cho thương mại giữa Anh với các nước khác. Dù có những mong muốn hay tư duy về mặt chính sách thương mại khác với EU trước đây nhưng trước khi ban hành những chính sách hay quy định mới, Chính phủ Anh sẽ phải tham khảo ý kiến của các doanh nghiệp để không gây khó khăn cho hoạt động thương mại, xuất nhập khẩu; và những tiêu chuẩn này cũng phải phù hợp với quy định của WTO mà Anh là một thành viên.
Hiện nay chất lượng nhiều sản phẩm của Việt Nam tại thị trường Anh không hề thua kém sản phẩm của hai "đối thủ" cạnh tranh lớn là Trung Quốc và Thái Lan. Thậm chí hàng hóa Việt Nam còn có lợi thế hơn bởi chúng ta đã có UKVFTA. Tuy nhiên các doanh nghiệp cần đổi mới phương pháp tiếp cận cho phù hợp hơn với khách hàng và thị trường, chủ động học hỏi kinh nghiệm từ các "đối thủ" cạnh tranh.
Hiệu ứng về marketing và tâm lý của người mua đối với các tiêu chuẩn của Anh trên các thị trường Anh là rất lớn. Do đó, các doanh nghiệp sẽ tận dụng được lợi thế và những hiệu ứng này nếu chủ động, tự tin nghiên cứu các tiêu chuẩn Anh ứng dụng vào sản xuất, đáp ứng yêu cầu và thị hiếu của thị trường và của người tiêu dùng Anh. Đặc biệt các doanh nghiệp cần chủ động nâng cao năng lực về chiến lược, logistics và hệ thống tài chính để cạnh tranh tốt hơn với sản phẩm của các nguồn cung khác và chiếm được nhiều thị phần hơn ở thị trường Anh./.
(Nguồn: Vụ CSTM Đa biên tổng hợp theo thông tin từ Thương vụ Việt Nam tại Anh)
