Một số vấn đề chung về giai đoạn chính thức triển khai cơ chế CBAM của EU (Phần I)
Thứ Ba, 24/09/2024
Cách thức hoạt động của CBAM trong thời kỳ chính thức
Trong giai đoạn chính thức triển khai cơ chế CBAM, các nhà nhập khẩu sẽ phải mua và nộp chứng chỉ CBAM tương ứng với lượng khí thải CO2 tích hợp trong hàng hóa nhập khẩu, tương tự như Hệ thống trao đổi khí thải ETS của EU. Giá của các chứng chỉ sẽ được tính toán dựa trên giá đấu giá trung bình hàng tuần của các quyền phát thải ETS của EU, giá này được tính bằng Euro trên mỗi tấn tương đương lượng CO2 phát thải. Các nhà nhập khẩu hàng hóa sẽ phải thông qua đại diện hoặc tự mình đăng ký tham gia CBAM và mua các chứng chỉ CBAM.
Các chứng chỉ được tính bằng tấn CO2 do người khai CBAM nộp phải tương ứng với lượng khí thải tích hợp của hàng hóa liên quan. Ngoài ra, chứng chỉ này có thể được mua trong suốt cả năm.
Các quốc gia thành viên sẽ bán Chứng chỉ CBAM thông qua một nền tảng chung cho những người khai CBAM được ủy quyền thành lập tại quốc gia thành viên đó. Chỉ những người khai CBAM được ủy quyền mới được phép mua chứng chỉ. Các chứng chỉ này sẽ được nộp qua hệ thống đăng ký CBAM trước ngày 31 tháng 5 hàng năm, lần đầu tiên vào năm 2027 cho lượng khí thải tích hợp từ hàng nhập khẩu diễn ra trong năm 2026.
Báo cáo về lượng khí thải tích hợp dự kiến sẽ được thực hiện với các điều kiện tương tự như trong giai đoạn chuyển tiếp, tức là chỉ thông qua cổng thông tin trực tuyến là hệ thống đăng ký CBAM.
Hệ thống đăng ký CBAM
Người khai CBAM được ủy quyền cần phải nộp Báo cáo CBAM thông qua Hệ thống đăng ký CBAM. Cần lưu ý rằng trong giai đoạn chính thức, “Hệ thống đăng ký chuyển tiếp CBAM” sẽ được thay thế bởi “Hệ thống đăng ký CBAM”.
Khi cơ quan có thẩm quyền phê duyệt đơn đăng ký của nhà nhập khẩu, thì lúc này, nhà nhập khẩu sẽ được coi là người khai CBAM được ủy quyền. Mỗi người khai CBAM sẽ được Ủy ban châu Âu cấp một số tài khoản CBAM, từ đó cho phép truy cập vào Hệ thống đăng ký CBAM.
Việc quản lý quyền truy cập trong giai đoạn chính thức cũng sẽ được thực hiện thông qua hệ thống UUM&DS chung của toàn EU. Điều này có nghĩa là những người khai CBAM có thể truy cập Hệ thống CBAM chính thức bằng một trong hai phương thức tùy theo quyết định của cơ quan quốc gia.: Phương thức 1 (Miền CBAM) hoặc Phương thức 2 (Miền Hải quan).
Hệ thống đăng ký chính thức sẽ yêu cầu Hồ sơ UUMDS mới. Các cơ quan có thẩm quyền quốc gia (NCA) sẽ cấp các hồ sơ này cho người khai CBAM để truy cập vào hệ thống chính thức.
Trong giai đoạn triển khai chính thức, nhà vận hành từ nước ngoài cũng sẽ có quyền truy cập vào Hệ thống đăng ký CBAM bằng nền tảng EU-Access của Ủy ban châu Âu. Ủy ban sẽ kiểm tra và phê duyệt các yêu cầu truy cập từ những nhà vận hành này và cấp quyền truy cập khi phù hợp. Nếu cần thu hồi quyền truy cập, Ủy ban sẽ tham vấn với các quốc gia thành viên.
Như vậy, trong giai đoạn chính thức, CBAM không chỉ yêu cầu các nhà nhập khẩu mua chứng chỉ carbon mà còn yêu cầu tuân thủ các nghĩa vụ báo cáo hàng năm thông qua Hệ thống đăng ký CBAM. Những quy định nghiêm ngặt này đảm bảo tính minh bạch và tuân thủ pháp luật. Với sự giám sát từ Ủy ban châu Âu, CBAM sẽ góp phần thúc đẩy các tiêu chuẩn môi trường cao hơn và giảm phát thải khí nhà kính trong chuỗi cung ứng toàn cầu./.
Nguồn: Ủy ban Châu Âu, Vụ Chính sách thương mại đa biên, Bộ Công Thương
