Điều khoản về Pháp lý thể chế và Giải quyết tranh chấp trong Hiệp định Trợ cấp Thuỷ sản trong Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO)
Thứ Tư, 27/11/2024
Hội nghị Bộ trưởng WTO lần thứ 12 (MC12) đã chính thức thông qua Hiệp định Trợ cấp thuỷ sản. Hiệp định này được ra đời với sứ mệnh thực hiện mục tiêu phát triển bền vững và bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản thông qua một thể chế minh bạch và có quy tắc chung trong thương mại quốc tế.
Bên cạnh các nội dung liên quan đến cấm các hoạt động đánh bắt cá bất hợp pháp, Hiệp định cũng quy định về thể chế và cơ chế giải quyết tranh chấp, được thể hiện tại Điều 9 và Điều 10 của Hiệp định. Nội dung cụ thể của các điều khoản này như sau:
Điều 9 quy định về việc thành lập Uỷ ban Trợ cấp thuỷ sản và cách thức vận hành, hoạt động của Uỷ ban này. Về thành phần, Uỷ ban Trợ cấp thuỷ sản gồm đại diện của mỗi Thành viên WTO. Uỷ ban sẽ bầu ra Chủ tịch và họp ít nhất 02 năm một lần hoặc có thể tiến hành họp bất thường theo đề nghị của bất kỳ Thành viên nào. Uỷ ban có trách nhiệm thực hiện các nhiệm vụ được giao theo Hiệp định này, và Ban Thư ký WTO sẽ đóng vai trò hỗ trợ, thư ký cho các hoạt động của Uỷ ban. Uỷ ban sẽ rà soát tình hình thực thi và hoạt động của Hiệp định hàng năm và phải thông báo định kỳ hàng năm cho Hội đồng thương mại hàng hoá về kết quả rà soát. Uỷ ban có trách nhiệm duy trì liên hệ chặt chẽ với FAO và các tổ chức quốc tế khác có liên quan đến hoạt động quản lý nguồn lợi thuỷ sản.
Không muộn hơn năm năm sau ngày có hiệu lực của Hiệp định này và cứ sau ba năm, Ủy ban sẽ xem xét việc thực hiện Hiệp định này nhằm mục đích xác định tất cả các sửa đổi cần thiết để cải thiện hoạt động thực thi. Trong trường hợp cần thiết, Ủy ban có thể trình lên Hội đồng Thương mại Hàng hóa các đề xuất sửa đổi văn kiện Hiệp định này, trong đó có tính đến kinh nghiệm thu được trong quá trình thực hiện Hiệp định.
Việc giải quyết tranh chấp trong khuôn khổ Hiệp định Trợ cấp thuỷ sản được các Thành viên WTO nhất trí là sẽ sử dụng cơ chế giải quyết tranh chấp trong WTO (DSU), bao gồm cả giai đoạn tham vấn và giai đoạn giải quyết tranh chấp. Ngoài ra, Hiệp định Trợ cấp thuỷ sản cũng dẫn chiếu đến một số điều khoản trong Hiệp định Trợ cấp và các biện pháp đối kháng (SCM) trong giải quyết tranh chấp.
Tính đến giữa tháng 11 năm 2024, có 87 thành viên WTO đã phê chuẩn Hiệp định Trợ cấp thuỷ sản. Theo quy định của WTO, Hiệp định sẽ có hiệu lực khi có ít nhất 2/3 số thành viên phê chuẩn./.
Nguồn: 1. Vụ Chính sách thương mại đa biên, Bộ Công Thương;
2. Hiệp định Trợ cấp thuỷ sản.
