Một số vấn đề chung về nghĩa vụ báo cáo trong triển khai cơ chế CBAM của EU
Thứ Sáu, 18/10/2024
CBAM và trách nhiệm báo cáo: những điều cần biết
Trong giai đoạn chuyển tiếp từ ngày 01/10/2023 đến ngày 31/12/2025, các nhà nhập khẩu phải nộp báo cáo CBAM theo quý, cung cấp thông tin chi tiết về lượng khí thải carbon gắn liền với các loại hàng hóa nhập khẩu trong quý trước đó. Báo cáo cần phải nộp trong vòng một tháng sau khi quý kết thúc. Điều này có nghĩa là báo cáo quý đầu tiên cần hoàn thành trước ngày cuối cùng của tháng tiếp theo, và lịch báo cáo cụ thể sẽ được giám sát chặt chẽ trong suốt giai đoạn chuyển tiếp.
Nội dung của báo cáo CBAM bao gồm: tổng số lượng của từng loại hàng hóa CBAM, tổng lượng phát thải tích hợp, lượng phát thải gián tiếp, và chi phí carbon đã nộp ở quốc gia xuất xứ cho lượng phát thải tích hợp. Những yêu cầu này nhằm đảm bảo tính minh bạch, đồng thời thúc đẩy các doanh nghiệp có ý thức giảm thiểu khí thải carbon trong chuỗi cung ứng của mình.
Đối tượng chịu trách nhiệm báo cáo
Tại các điểm nhập khẩu, trách nhiệm báo cáo thuộc về bên khai báo hải quan – có thể là nhà nhập khẩu hoặc người đại diện hải quan gián tiếp, tùy thuộc vào việc ai là người nộp tờ khai hải quan. Theo quy định, nếu nhà nhập khẩu nằm ngoài EU, người đại diện hải quan gián tiếp trong EU sẽ chịu trách nhiệm báo cáo. Quy trình này cho phép các cơ quan hải quan EU linh hoạt trong việc thông báo nghĩa vụ báo cáo, đồng thời đảm bảo việc kiểm soát khí thải carbon tại các cửa khẩu EU.
Ngoài ra, các doanh nghiệp có thể chỉ định một đại diện hải quan để thực hiện nghĩa vụ báo cáo CBAM cho nhiều nhà nhập khẩu khác nhau, với điều kiện đại diện này nộp một báo cáo CBAM tổng hợp cho tất cả các hàng hóa CBAM đã khai báo hải quan trong một kỳ báo cáo. Việc này giúp tối ưu hóa quy trình báo cáo và tránh tình trạng báo cáo trùng lặp.
Cơ chế báo cáo
Thông thường, báo cáo CBAM gắn liền với mã số EORI (Số đăng ký và định danh kinh tế) của doanh nghiệp khai báo. Điều này đồng nghĩa với việc mặc định rằng các công ty con thuộc một tập đoàn đa quốc gia có mã EORI khác nhau sẽ phải nộp báo cáo CBAM riêng biệt. Tuy nhiên, trong trường hợp đặc biệt, một đơn vị trong tập đoàn có thể được chỉ định là đại diện hải quan gián tiếp để thực hiện nghĩa vụ CBAM tập trung cho toàn bộ các đơn vị trong tập đoàn.
Ngoài ra, một số tập đoàn có thể chỉ định một đơn vị nội bộ để nộp báo cáo CBAM thay mặt cho các đơn vị khác, với điều kiện các đơn vị này vẫn phải chịu trách nhiệm pháp lý cho báo cáo CBAM tương ứng với hàng hóa họ nhập khẩu.
Thời hạn nộp báo cáo và các trường hợp gặp khó khăn khi báo cáo
Trong trường hợp không thể nộp báo cáo đúng hạn do lỗi kỹ thuật, doanh nghiệp có thể yêu cầu gia hạn thời gian nộp trong thời kỳ chuyển tiếp. Từ ngày 01/02/2024, tùy chọn “yêu cầu nộp trễ do lỗi kỹ thuật” sẽ khả dụng, cho phép các bên khai báo có thêm 30 ngày để hoàn thành báo cáo CBAM của mình. Theo quy định, trong thời kỳ này, các cơ quan có thẩm quyền sẽ không áp dụng hình phạt đối với các báo cáo bị chậm do gặp khó khăn về mặt kỹ thuật.
Ngoài ra, doanh nghiệp có thể điều chỉnh và bổ sung thông tin cho ba báo cáo CBAM đầu tiên của mình cho đến hết ngày 31/7/2024, giúp đảm bảo tính chính xác và đầy đủ trong dữ liệu báo cáo.
Miễn trừ đối với các lô hàng nhỏ
CBAM có quy định miễn trừ đối với các lô hàng có giá trị nhỏ để giảm bớt gánh nặng báo cáo cho doanh nghiệp. Cụ thể, các lô hàng có tổng giá trị hàng hóa CBAM không vượt quá 150 EUR có thể được miễn trừ khỏi nghĩa vụ báo cáo. Điều này giúp các doanh nghiệp nhỏ và các lô hàng giá trị thấp không phải chịu nghĩa vụ báo cáo khi giá trị hàng hóa CBAM trong một lô hàng cụ thể không vượt ngưỡng quy định.
CBAM là một phần quan trọng trong chiến lược của EU nhằm xây dựng nền kinh tế xanh và bảo vệ môi trường toàn cầu. Các yêu cầu báo cáo nghiêm ngặt không chỉ giúp minh bạch hóa quy trình nhập khẩu mà còn thúc đẩy các doanh nghiệp giảm thiểu khí thải carbon, đồng thời cho phép EU kiểm soát lượng phát thải carbon từ hàng hóa nhập khẩu. Dù quy định này có thể mang đến một số thách thức, nhưng đây cũng là cơ hội để doanh nghiệp thể hiện trách nhiệm xã hội và xây dựng thương hiệu bền vững, góp phần vào một tương lai thân thiện với môi trường.
Nguồn: Ủy ban Châu Âu, Vụ Chính sách thương mại đa biên, Bộ Công Thương
