Cam kết mở cửa thị trường đối với di chuyển thể nhân của Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) trong Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Việt Nam – UAE
Thứ Sáu, 28/11/2025
Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện giữa Việt Nam và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (VN-UAE CEPA) là một trong những hiệp định kinh tế song phương quan trọng giữa Việt Nam và khu vực Trung Đông, được ký kết với mục tiêu thúc đẩy toàn diện thương mại, đầu tư và hợp tác kinh tế giữa hai nước. Hiệp định bao gồm nhiều lĩnh vực như thương mại hàng hóa, dịch vụ - đầu tư, quy tắc xuất xứ, hàng rào kỹ thuật đối với thương mại (TBT), các biện pháp vệ sinh kiểm dịch động thực vật (SPS), hải quan, phòng vệ thương mại, mua sắm chính phủ, sở hữu trí tuệ, pháp lý – thể chế.
Trong đó, cam kết về di chuyển thể nhân (Movement of Natural Persons) là một cấu phần mang ý nghĩa thiết thực, tạo điều kiện cho chuyên gia, nhà quản lý và doanh nhân của hai Bên có thể di chuyển, làm việc và hợp tác thuận lợi hơn trong khuôn khổ pháp luật của mỗi quốc gia. Đây là bước tiến quan trọng, thể hiện quyết tâm của Việt Nam và UAE trong việc tạo dựng môi trường kinh doanh mở, linh hoạt và kết nối sâu rộng hơn giữa các cộng đồng doanh nghiệp.
Nội dung cam kết
Cam kết của UAE trong lĩnh vực này thuộc Chương Thương mại dịch vụ của Hiệp định, với các quy định rõ ràng, minh bạch và phù hợp với thông lệ quốc tế. Các điều khoản này không nhằm mở cửa thị trường lao động phổ thông, mà hướng tới thuận lợi hóa sự di chuyển tạm thời của nhân lực có trình độ cao, phục vụ trực tiếp cho hoạt động thương mại, đầu tư và cung ứng dịch vụ.
Trong khuôn khổ CEPA, nội dung cam kết về di chuyển thể nhân của UAE được xây dựng trên nguyên tắc thuận lợi hóa thương mại dịch vụ và đầu tư, đồng thời bảo đảm tuân thủ pháp luật và chính sách nhập cư của mỗi Bên. Các cam kết của UAE được chia thành hai nhóm chính, phản ánh hai mục tiêu trọng tâm: (i) tạo điều kiện cho hoạt động xúc tiến thương mại, đầu tư ngắn hạn; và (ii) hỗ trợ triển khai, vận hành các hiện diện thương mại và dự án đầu tư dài hạn của doanh nghiệp hai nước. Về tổng thể, UAE dành cam kết mở cửa thị trường đối với 02 nhóm đối tượng sau đây:
Khách kinh doanh (Business Visitors)
Trong Biểu cam kết cụ thể về dịch vụ của UAE, “business visitors” được hiểu là thể nhân lưu trú tại UAE và không nhận thù lao từ bất cứ nguồn nào tại UAE cũng như không trực tiếp tham gia bán hàng hoặc cung cấp dịch vụ cho người tiêu dùng bản địa. Theo đó, UAE cam kết cho phép thể nhân của Việt Nam thuộc phạm vi khách kinh doanh nhập cảnh tạm thời trong thời hạn tối đa 90 ngày trong 12 tháng.
Các hoạt động mà khách kinh doanh được phép tham gia tại UAE bao gồm: (i) tham dự các cuộc họp, hội nghị, hội thảo và sự kiện thương mại; (ii) gặp gỡ, trao đổi, đàm phán hoặc xúc tiến ký kết hợp đồng thương mại, đầu tư, dịch vụ, trong đó bao gồm các hoạt động chuẩn bị cho việc thành lập hiện diện thương mại (commercial presence) tại UAE.
Cam kết này mang lại cơ hội thiết thực cho doanh nghiệp Việt Nam trong việc cử cán bộ, chuyên gia, đại diện thương mại sang UAE để khảo sát thị trường, tìm kiếm đối tác, đàm phán hợp đồng và triển khai hoạt động xúc tiến đầu tư. Thời hạn lưu trú trong Biểu cam kết của UAE được xem là phù hợp, có sự tương đồng với các cam kết mà ta đã có trong các FTA khác như CPTPP, EVFTA có thể giúp mở ra cơ hội mở rộng kết nối thương mại, đầu tư và hợp tác công nghệ cho các doanh nghiệp tại một trong những trung tâm kinh tế – tài chính hàng đầu khu vực Trung Đông.
Người di chuyển nội bộ doanh nghiệp (Intra-corporate Transferees)
Bên cạnh việc tạo thuận lợi cho các hoạt động thương mại ngắn hạn, UAE cũng cam kết cho phép luân chuyển nội bộ nhân sự của doanh nghiệp Việt Nam có hiện diện thương mại tại UAE. Đây là nhóm đối tượng có trình độ chuyên môn, kỹ năng quản lý hoặc kinh nghiệm chuyên sâu, đóng vai trò quan trọng trong hoạt động điều hành và phát triển doanh nghiệp.
Theo Biểu cam kết cụ thể về dịch vụ của UAE, người di chuyển nội bộ doanh nghiệp được định nghĩa bao gồm quản lý (“managers”), giám đốc điều hành (“specialists), chuyên gia (“specialists”). Ngoài ra, người di chuyển nội bộ doanh nghiệp phải được tuyển dụng và làm việc tại công ty của Việt Nam ít nhất 01 năm trước khi chuyển sang chi nhánh hoặc công ty con của công ty đó tại UAE.
Việc điều chuyển người di chuyển nội bộ của doanh nghiệp cần đáp ứng các điều kiện sau đây: (i) tỷ lệ nhân sự luân chuyển trong ba nhóm trên không vượt quá 50% tổng số vị trí quản lý, giám đốc điều hành và chuyên gia của mỗi công ty; (ii) việc nhập cảnh, làm việc và cư trú thuộc phạm vi điều chỉnh của pháp luật về lao động và nhập cư của UAE.
Về thời gian lưu trú, UAE cam kết thời hạn lưu trú cho nhóm này là 03 năm và có thể gia hạn thêm. Bên cạnh đó, vợ/chồng của người di chuyển nội bộ doanh nghiệp có thể được cấp quyền làm việc căn cứ theo luật lao động của UAE.
Cam kết này giúp doanh nghiệp Việt Nam chủ động điều động nhân sự chủ chốt sang UAE để quản lý, vận hành, đào tạo và chuyển giao công nghệ cho các đơn vị, dự án hoặc chi nhánh tại chỗ. Thời hạn lưu trú 03 năm cùng khả năng gia hạn linh hoạt cho phép duy trì sự ổn định trong công tác điều hành, đồng thời tạo điều kiện để nguồn nhân lực Việt Nam tiếp cận, học hỏi và hội nhập vào môi trường làm việc quốc tế năng động của UAE.
Tác động đối với doanh nghiệp Việt Nam
Cam kết của UAE trong CEPA mang lại nhiều lợi ích rõ rệt cho doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt trong việc mở rộng hiện diện thương mại, tăng cường hợp tác nhân lực và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế.
Trước hết, các doanh nghiệp Việt Nam có cơ hội tiếp cận thuận lợi hơn với thị trường UAE – trung tâm tài chính, logistics và thương mại hàng đầu khu vực Trung Đông. Việc được phép cử nhân sự quản lý, chuyên gia và đại diện thương mại sang UAE giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong hoạt động điều hành, kiểm soát chất lượng và xúc tiến đầu tư.
Bên cạnh đó, cam kết về nhân sự luân chuyển nội bộ doanh nghiệp tạo điều kiện cho doanh nghiệp Việt Nam chuyển giao tri thức, kinh nghiệm quản lý và công nghệ sang các đơn vị tại UAE, qua đó góp phần hình thành đội ngũ nhân lực quốc tế mang bản sắc Việt Nam.
Việc triển khai hiệu quả các cam kết này không chỉ giúp nâng cao năng lực cạnh tranh và hội nhập của doanh nghiệp Việt Nam mà còn góp phần khẳng định vai trò của Việt Nam như một đối tác tin cậy, có khả năng cung ứng nhân lực chất lượng cao cho khu vực Trung Đông và thế giới.
Khuyến nghị đối với doanh nghiệp Việt Nam
Để tận dụng hiệu quả các cơ hội từ cam kết di chuyển thể nhân trong CEPA, các doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động và có chiến lược cụ thể trong triển khai hoạt động hợp tác nhân lực và đầu tư tại UAE.
Một là, doanh nghiệp cần chuẩn hóa hồ sơ nhân sự, bảo đảm đầy đủ thông tin về trình độ, kinh nghiệm, chứng chỉ nghề nghiệp và thời gian công tác theo quy định. Việc chuẩn bị hồ sơ bài bản sẽ giúp quá trình xin cấp thị thực, giấy phép làm việc tại UAE diễn ra nhanh chóng và thuận lợi hơn.
Hai là, doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược nhân sự dài hạn cho thị trường UAE, trong đó xác định rõ nhu cầu nhân lực, cơ cấu quản lý, kế hoạch đào tạo và luân chuyển phù hợp với quy định về tỷ lệ nhân sự. Sự chủ động này không chỉ đảm bảo tuân thủ hiệp định mà còn tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển bền vững tại khu vực Trung Đông.
Ba là, doanh nghiệp nên đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng chuyên môn, ngoại ngữ và hiểu biết văn hóa – pháp lý quốc tế cho đội ngũ nhân sự. Việc đầu tư cho nguồn nhân lực chất lượng cao sẽ giúp doanh nghiệp nâng cao uy tín, khả năng hợp tác và hội nhập hiệu quả tại thị trường UAE.
Bốn là, doanh nghiệp cần tích cực tìm kiếm cơ hội kết nối, tham gia hội chợ, triển lãm, diễn đàn thương mại và đầu tư tại UAE, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các cơ quan xúc tiến thương mại, Thương vụ Việt Nam tại UAE để được hỗ trợ về thủ tục và thông tin thị trường.
Nguồn: Vụ CSTM Đa biên
